Zanim przejdziemy do nauki mierzenia wzrostu gospodarczego, zobaczmy, czym jest wzrost gospodarczy.

Czym jest wzrost gospodarczy?

Wzrost gospodarczy można po prostu zdefiniować jako wzrost wartości produkcji dóbr i usług przez daną gospodarkę w czasie, czego dowodem jest stały wzrost Produktu Krajowego Brutto (PKB). Jest to jeden z najtrwalszych celów gospodarki, ponieważ determinuje ogólne bogactwo pod względem produkcji i konsumpcji narodu.

Jak mierzy się wzrost gospodarczy?

Wzrost gospodarczy mierzony jest procentowym tempem, w jakim zmienia się roczny przyrost PKB w danych okresach, zazwyczaj w ujęciu realnym; tj. z wpływem skorygowanej inflacji. Istnieje kilka innych powiązanych wskaźników, które są szeroko stosowane w pomiarze wzrostu gospodarczego, takich jak Dochód Narodowy Brutto (DNB) i Produkt Narodowy Brutto (PNB), które również pochodzą z kluczowej miary PKB. Co ważniejsze, wzrost gospodarczy można mierzyć PKB na mieszkańca, biorąc pod uwagę liczbę ludności w danej gospodarce.

Na wzrost PKB w czasie wpływają dwie przyczyny.

Wartość PKB danej gospodarki pochodzi z danych rachunków narodowych, takich jak roczne dane dotyczące produkcji, konsumpcji, inwestycji, dochodów i wydatków każdego sektora gospodarki. Istnieją trzy różne podejścia do pomiaru PKB w gospodarce.

Podejście produktu / produktu do pomiaru PKB

Podejście produkt / produkt do obliczania PKB podkreśla wagę działań dodających wartość procesu produkcyjnego gospodarki. Podejście to próbuje zmierzyć wartość rynkową wytwarzanych towarów i usług, pomijając wartość towarów i usług, które są wykorzystywane na bezpośrednich etapach produkcji. Stąd wartość działalności gospodarczej oblicza się jako:

Wartość rynkowa wytworzonych produktów – wartość nakładów zakupionych przez innych producentów

Wówczas PKB w ujęciu wyjściowym będzie agregacją wartości dodanych wszystkich tych działań gospodarczych w każdym sektorze gospodarki z późniejszymi korektami o podatki i dotacje do takiej produkcji. Można to obliczyć w następujący sposób.

PKB = całkowita produkcja działalności gospodarczej w cenie rynkowej – konsumpcja towarów i usług pośrednich + (podatki – dotacje)

Podejście dochodowe do pomiaru PKB

W ramach podejścia dochodowego, aby zmierzyć wzrost gospodarczy, wszystkie dochody uzyskane przez wytwórców zostaną zsumowane. Obejmuje to płace otrzymywane przez pracowników, a także zyski uzyskiwane przez właścicieli różnych firm. Można to obliczyć w następujący sposób.

PKB = dochód z zatrudnienia + dochód mieszany z samozatrudnienia + łączny zysk przedsiębiorstw + podatki od produkcji i importu towarów i usług – dotacje do produkcji i importu towarów i usług

Podejście wydatkowe do pomiaru PKB

W przeciwieństwie do tego, podejście wydatkowe mierzy PKB poprzez dodanie różnych wydatków poniesionych na zakup tych towarów i usług przez jednostki gospodarcze kraju. Sformułowanie tej metody można zilustrować jako:

PKB = wydatki na konsumpcję gospodarstw domowych + wartość inwestycji przedsiębiorstw i gospodarstw domowych + wydatki instytucji rządowych na zakup towarów i usług

Teoretycznie wszystkie te podejścia powinny dawać podobne wyniki po dokonaniu odpowiednich korekt o amortyzację, dochód czynników produkcji netto, eksport netto i deflację PKB, ponieważ to samo zjawisko jest mierzone z różnych perspektyw. Dlatego, jeśli liczba produktów i usług wytwarzanych w gospodarce wzrośnie, dochody generowane przez produkcję takich produktów i wydatki poniesione na zakup takich produktów będą takie same.

Ograniczenia wykorzystania PKB jako miary wzrostu gospodarczego

Istnieje kilka uwag krytycznych wobec wykorzystania PKB jako wskaźnika wzrostu gospodarczego, ponieważ nie wyjaśnia on w żaden sposób równego rozkładu zwiększonej ilości produkcji i jakiegoś innego zjawiska jakości. Nie uwzględnia również wpływu takiego wzrostu produkcji na środowisko.